Karbon ayak izi; bir kişi, bir işletme veya bir ürünün faaliyetleri sonucunda atmosfere salınan sera gazlarının karbondioksit (CO2) cinsinden miktarının ölçülmesi işlemidir. Karbon ayak izi doğrudan (doğrudan enerji kullanımı, ulaşım vb.) ve dolaylı (ürünlerin üretimi, tüketimi vb.) kaynaklar sebebiyle oluşan emisyonları hesaba katarak çevresel etkileri değerlendirir.

Bu ölçüm, iklim değişikliği ile mücadelede farkındalık oluşturma, sera gazı salınımını azaltmak için strateji belirleme ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşma konularında önemli bir araç olarak kullanılır.

Karbon ayak izi hesaplama, genellikle bir kişinin, bir işletmenin veya bir ürünün faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının miktarını belirlemek için belli adımların izlenmesini gerektirir. İşte genel olarak karbon ayak izi hesaplama sürecinin bazı adımları:

1. Kapsam belirleme: Hesaplamanın kapsamını belirlemek önemlidir. Doğrudan emisyonlar (enerji tüketimi, ulaşım vb.) ve dolaylı emisyonlar (ürünlerin üretimi, tüketimi vb.) dahil olacak mı belirlenmelidir.

2. Veri toplama: İlgili verilerin toplanması gerekmektedir. Elektrik, gaz, su tüketimi, ulaşım faaliyetleri, atık yönetimi gibi konuları içeren veriler toplanmalıdır. Ürün bazında ise üretim süreçleri, malzemelerin kaynakları, taşıma ve dağıtım süreçleri gibi veriler kaydedilmelidir.

3. Emisyon faktörleri: Verilerin sera gazı emisyonlarına dönüştürülmesi için emisyon faktörleri kullanılır. Örneğin, enerji tüketimi için kullanılan elektrik miktarına göre üretim teknolojisine bağlı olarak bir CO2 emisyon faktörü belirlenir.

4. Hesaplama: Toplanan veriler ve emisyon faktörleri kullanılarak, sera gazı emisyonlarının miktarı hesaplanır. Bu, genellikle bir karbon ayak izi hesaplama yazılımı kullanılarak yapılır. Bu tür yazılımlar hem kirletici kaynakların belirlenmesinde hem de uygun emisyon faktörünün tespitinde işlerin kolaylaşmasını sağlar.

5. Raporlama: Hesaplanan karbon ayak izi sonuçları raporlanır. Bu, faaliyetlerin sera gazı emisyonlarına olan etkisini anlamak ve azaltma stratejileri geliştirmek için önemlidir.

6. Doğrulama: Oluşturulan raporda belirtilen emisyon kaynakları ve faktörlerinin belirlenmesi ve verilerin işlenmesi aşamasından başlayarak tüm raporlama bileşenlerinin doğruluğunun uluslararası standartlara göre kontrol edilmesi ve onaylanması sürecidir.